رای باز در زندان چیست و شامل چه کسانی می شود؟

انواع زندان ها کدام است؟

زندان ها بر اساس ماده ۵ آیین نامه سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی به سه دسته تقسیم می شوند که، بر اساس ماده ۸ آیین نامه اجرایی سازمان زندانها کلیه محکومان با توجه به نوع و میزان محکومیت، شخصیت، پیشینه کیفری، اخلاق و رفتار بر اساس تصمیم شورای طبقه بندی در انواع زندان ها که به آن خواهیم پرداخت نگهداری می شوند. اما ممکن است مقام قضایی صادر کننده حکم خود ،در رای صادره محل خاصی را برای نگهداری محکوم تعیین کند. در ادامه این مطلب به سوالاتی مثل زندان باز چیست؟، رای باز یعنی چه؟، شرایط گرفتن رای باز و مرخصی رای باز می‌پردازیم.

انواع زندان ها به این صورت اند:

1. 1. زندان بسته
2. 2. زندان نیمه باز
3. 3. زندان باز
4. 4. مجتمع های حرفه آموزی و کاردرمانی (اردوگاه)

زندان بسته

به طور کلی زندان های بسته برای زندانیان جرایم عمدی با حبس های بیش از دو سال است کمتر از یک دهم دوران محکومیت خود را سپری کردند این نوع زندان محصور است که به واسطه برج‌های دیده‌بانی در پوشش داخلی و خارجی دارای حفاظت کامل می باشد.

دست افرادی که در این نوع دندان ها دوران محکومیت خود را سپری می کند افرادی شرور و خطرناک هستند که حضور آنها در برنامه های گروهی خطرناک بوده و ایجاد شرایط مساعد برای آنها مناسب نیست.

زندانیان در این نوع زندان شب ها در خوابگاه های اختصاصی تقسیم بندی شده و روزها در کارگاه های داخل زندان به کار گمارده می شوند و یا از برنامه های آموزشی ، فنی حرفه ای و تفریحی استفاده می کنند.

زندان نیمه باز

زندان نیمه باز برای چند دسته از محکومان است که به ان میپردازیم.

1. 1. محکومینی که مرتکب جرایم غیر عمدی هستند

2.محکومین به جزای نقدی که به علت عدم توانایی پرداخت جزای نقدی تحمل کیفر حق می کنند

3.محکومین مالی

4.محکومین به حبس در جرایم عمدی که محکوم به حبس تعزیری تا دو سال بودند

5.محکومینی که به حبس 2تا 15 سال محکوم شدند به شرطی که یک دهم از مدت محکومیت خود را در زندان بسته گذرانده باشند .

6. 6. محکومین بیش از ۱۵ سال حبس و حبس ابد به شرط اینکه دو سال از مدت محکومیت خود را در زندان بسته سپری کرده باشند.

این نوع زندان نیز محصور بوده و دارای پوشش خارجی و محافظت شده میباشد که در آن زندانیان می‌تواند  فعالیت حرفه ای  و اشتغال  به کار داشته باشند  و از طریق  کارگاه هایی که  تحت پوشش  سازمان زندانها هستند به یادگیری حرفه ای و درآمدزایی بپردازند به این صورت که  زندانیان به طور گروهی و با تعدادی معمور بدون اسلحه مراقب به کار اعزام میشوند و پس از اتمام کار به آسایشگاه های خود برمیگردند.

زندان باز

در این نوع زندان زندانی دوران محکومیت خود را با اشتغال به کار یا خدمت بدون مامور مراقب سپری کرده و برای خود کسب درآمد می کند . زندانی حق خروج از این زندان را نداشته و بعد از اتمام کارش برای استراحت به نزدیکترین آسایشگاه تعیین شده برمیگردد .

زندان باز نسبت به سایر زندانها زندانی بدون حفاظت محسوب می شود.

حال به تقسیم‌بندی زندانیان می پردازیم که در این زندان قرار دارند و آنها دارای شرایط رای باز شدن زندانی هستند:

۱. محکومین جرایم غیر عمدی

۲. محکومین به جزای نقدی که به علت عدم توانایی پرداخت جزای نقدی تحمل کیفر حبس می کنند

۳ محکومین مالی

۴ محکومین به حبس در جرایم عمدی با و اشتغال شرایط خاص که مدت اولیه ی دوران محکومیت خود را در زندان های بسته یا نیمه باز سپری کرده اند.

مجتمع‌های حرفه آموزی و کاردرمانی (اردوگاه)

این مراکز اماکنی هستند که ممکن است محصور یا نا محصور باشند و در آن به طور گروهی، محکومان به کار گماشته می شوند .

در این شیوه اجرای حکم ،محکوم می تواند حین سپری کردن حبس خود فعالیت های ،آموزشی، حرفه آموزی، درمانی ،حرفه ای و از قبیل اینها را در خارج از زندان انجام دهد.

لازم به ذکر است که تمامی هزینه های رفت و آمد به آسایشگاه ها و محل کار زندانیان از محل اعتبارات قوه قضاییه پرداخت میشود.

رای باز چیست؟

رای باز رایی است که بر اساس تصمیم شورای طبقه بندی و مقام قضایی صادر کننده حکم ، زندانی در دوران سپری کردن محکومیت  خود می‌تواند در شهرک های صنعتی سازمان مراتع و جنگل ها و واحدهای تولیدی فعالیت کند و با قوانین تعیین شده ورود و خروج او از محل کار به صورت دقیق بررسی میشود. هم اکنون ۱۰ هزار نفر از آمار ۲۰۴ هزار نفره زندانیان، زندانیان رای باز هستند. شما در شرایطی مثل بیماری‌های شدید میتوانید از قاضی درخواست مرخصی رای باز کنید که البته به موفقیت رسیدن این درخواست نیاز به وکیلی پیگیر و متعهد دارد.

فواید استفاده از رای باز

اکثراً از زندانها به عنوان دانشگاه های جرم آموزی تعبیر میکند، بنابراین برای مقابله با این ضرر حبس برای زندانی، دور بودن از این فضا و کاهش زمان حضور مجرم در زندان کمک قابل توجهی میکند که رای باز منجر به آن می شود و می‌توان ان را به عنوان بهترین فایده رای باز دانست. از فواید دیگر رای های باز می توان به امکان حرفه آموزی، اشتغال و کسب درآمد اشاره کرد.

یکی از دغدغه هایی که پس از پایان محکومیت زندانی عنوان میشود نیاز به کار زندانی است که در رای باز این مشکل تا حد زیادی حل میشود ، به طوری که طبق آمار میزان بازگشت زندانیان رای باز به زندان ۲ درصد بوده در حالیکه امار بازگشت به زندان سایر زندانیان به ۴۶ درصد میرسد .

علاوه بر این محکومین مالی ای که به علت عدم توانایی پرداخت مهریه به حبس محکوم شده اند می‌توانند با کسب درامد در دوران سپری کردن حبس خود از این راه به پرداخت ان بپردازند.

رای باز شامل چه کسانی میشود؟

ظرفیت زندانهای کشور ۸۳ هزار نفر است که طبق آمارهای سازمان زندانها حدود ۲۱۴ هزار نفر زندانی در زندان ها وجود دارد که ۳۵ درصد آنها برای مدت یک تا ده روز زندان را تجربه می کند و بقیه آمار مربوط به زندانی هایی است که مجازات هایی طولانی تر است این مدت را دارند به گفته جهانگیر برای اینکه آمار زندانی رای باز میانگین ۵۰ درصد برسد ۱۶ هزار نفر زندانی رای باز در تهران باید داشته باشیم و این در حالی است که تعداد کنونی زندانی رای باز دویست زندانی است.