فریب در ازدواج

یکی از مشکلات فراگیری که امروزه در جامعه با آن روبه‌رو هستیم بحث تدلیس یا فریب در ازدواج است؛ در واقع به دلیل عدم صداقت در میان زوجین و عدم حسن نیت زن و مرد در رابطه زوجیت، قانونگذار از این امر با نام تدلیس در نکاح یاد کرده و آن را یکی از موارد فسخ زوجیت و نکاح دانسته است.

در قانون مدنی ایران تمام عقود به دلیل وجود خیارات قابل فسخ هستند، یکی از خیاراتی که می‌توان به موجب آن برای فسخ عقد اقدام کرد خیار تدریس می‌باشد؛ به یاد داشته باشید که در هر قرارداد و یا عقدی هنگامی که یکی از طرفین از سوی طرف دیگر معامله فریب داده شود، شخصی که فریب خورده این اجازه را دارد که معامله را فسخ نماید.

هرچند که عقد نکاح با سایر عقود ذکر شده در قانون مدنی قابل مقایسه و یکسان نیست اما قانونگذار به صورت جداگانه موارد فسخ و برهم خوردن رابطه زوجیت و ازدواج را مشخص کرده، فریب در ازدواج را جرم تلقی و برای آن مجازات در نظر گرفته است.

برای برخی از افراد این سوال پیش می‌آید که تدلیس به چه معنا می‌باشد!؟ در پاسخ به این سوال باید گفت تدلیس به صورت کلی به معنای فریب دادن است که در این مقاله با تدریس در نکاح ( فریب در ازدواج) همراه شما هستیم؛ هنگامی که فرد برای فریب دادن طرف مقابل خود را با صفاتی دروغین توصیف کند در حالی که آن صفات ذکر شده در شخص وجود نداشته باشد تدلیس رخ داده است.

برای فهم بیشتر شما عزیزان در این بخش از مقاله مثالی را ذکر می‌کنیم؛ اگر مردی به دروغ خود را پزشک معرفی نماید و زن با تصور اینکه مرد واقعاً پزشک است و در این رشته تحصیل کرده با او ازدواج کند یا اگر زنی وجود فرزندش را از همسر آینده‌اش مخفی نماید و مرد با تصور اینکه زن هیچ فرزندی ندارد با او ازدواج کند، تدلیس در نکاح رخ داده و فرد به دلیل فریب در ازدواج مجرم شناخته شده و قابل مجازات است.

در این مقاله قصد داریم به بررسی جرم فریب در ازدواج، مجازات آن، ارتباط تدلیس در نکاح و مهریه،نحوه اثبات فریب در ازدواج و سوالاتی مثل “تدلیس در ازدواج چیست؟”، “خصا چیست؟” بپردازیم، اگر پس از اتمام مطالعه مقاله همچنان سوالاتی در ذهن داشتید، بهتر است با مشاور حقوقی خانواده مشورت نمایید.

حوزه شمول فریب در ازدواج

بر اساس ماده ۱۱۲۸ق.م اگر صفتی در ازدواج شرط شود و بعد از زوجیت و عقد نکاح مشخص شود که آن فرد صفت ذکر شده در شرط را دارا نبوده، طرف متقابل حق فسخ صیغه عقد را خواهد داشت چه زمانی که صفت دروغین در عقد ذکر شده باشد و چه زمانی که ذکر نشده باشد.

بر اساس این ماده اگر فردی به موجب صفت دروغین گفته شده توسط فرد دیگر با وی ازدواج نماید، اما بعد از صیغه عقد متوجه شود که چنین صفتی در فرد وجود ندارد می‌تواند رابطه زوجیت و عقد را فسخ نماید؛ به موجب مواد ۱۱۲۳، ۱۱۲۲، ۱۱۲۱ ق.م به برخی از موارد امکان فسخ نکاح می‌پردازیم، به موجب این مواد در موارد زیر امکان نسخ نکاح وجود دارد:

1. در صورتی که زن برای مرد و مرد برای زن دیوانه باشد و قبل از علقه زوجیت طرفین هیچ‌گونه آگاهی از این موضوع نداشته باشند، می‌توانند عقد را فسخ نمایند.
2. برخی از عیوب همچون ناتوانی در بارداری (خصا)، ناتوانی در انجام عمل زناشویی (عنن) و مقطوع بودن آلت در مرد، در صورتی که زن قبل از عقد نکاح به این موارد آگاه نباشد، حق فسخ را به همراه دارد؛ جالب است بدانید در مورد دیوانگی و عنن در مرد حتی بعد از عقد نیز برای زن حق فسق ایجاد می‌کند.
3. وجود برخی از عیوب در زن مانند بیماری پوستی(جذام)، پیسی (برص)، یکی شدن مجرای مقعد و واژن (افضا)، زمین‌گیری و نابینایی از هر دو چشم، در صورتی که مرد آگاه به این موارد نباشد پیش از عقد برای او حق فسخ ایجاد می‌شود.

قانونگذار به موجب ماده ۱۱۲۸ ق.م تصریح کرده که اگر صفتی در عقد نکاح ذکر شده باشد و عقد بر مبنای آن شکل گیرد از موارد فسخ نکاح خواهد بود، برای مثال زمانی که فرد بر اساس شغل، تحصیلات و … با فردی ازدواج کند و عقد نکاح صورت گیرد و سپس مشخص شود این صفات در فرد وجود نداشته و تنها برای فریب بوده، حق فسخ برای فرد فریب خورده وجود دارد.

اثبات تدلیس در ازدواج

در ارتباط با چگونگی اثبات فریب در ازدواج، فرد به عنوان مدعی یا شاکی باید ثابت کند که طرف مقابل با صفات دروغین او را فریب داده و فرد هیچگونه آگاهی نسبت به صحت صفات نداشته است به همین دلیل حاضر به ازدواج با او شده است؛ برای اثبات تدلیس فرد باید از طریق اقرار طرف متقابل، شهادت شهود و با ارائه ادله و مدرک که منجر به علم قاضی می‌شود این امر را ثابت نماید.

قاضی پس از بررسی اوضاع و ادله ارائه شده، از مواردی همچون شهادت شهود، پیامک‌های ارسالی، نظریه پزشکی قانونی و …استفاده کرده و حقیقت را برای همگان آشکار می‌سازد؛ برای مثال مردی مدعی بود که همسر آینده او با عنوان دوشیزه بود وی را فریب داده و او به دلیل عدم آگاهی راضی به ازدواج با خانم شده است اما در عقدنامه عنوان بانو به صورت آشکارذکر شده و شکایت مرد به نتیجه نرسید، بنابراین با توجه به اینکه اثبات این قضیه دشوار است بهتر است در صورت نیاز با وکیل خانواده مشورت نمایید.

مجازات تدلیس در نکاح

تدلیس در نکاح به شرطی که صفت خاصی در فرد شرط شده باشد یا عقد به دلیل عدم صراحت بر اساس آن واقع شده باشد علاوه بر فسخ عقد از نظر کیفری نیز جرم شناخته شده و مجازات دارد؛ بر اساس ماده ۶۴۷ قانون مجازات اسلامی، مجازات فریب در ازدواج:

اگر زوجین قبل از عقد نکاح طرف مقابل را با امور واهی و صفات دروغین از قبیل داشتن تحصیلات عالی، تمکن مالی، شغل، موقعیت اجتماعی، سمت خاص، تجرد و … فریب دهد و عقد با تصور هر یک از این موارد واقع شود مرتکب به حبس تعزیری از سه تا یک سال محکوم می‌گردد.

فریب در ازدواج و مهریه

در صورتی که عقد نکاح به دلیل فریب در ازدواج و موارد ذکر شده در مقاله فسخ گردد، زن مستحق دریافت مهریه خواهد بود مگر هنگامی که پیش از به هم خوردن علقه و نکاح زن و مرد باهم نزدیکی نکرده باشند که در چنین موردی به زن مهریه تعلق نخواهد گرفت.

تنها در یک صورت در موارد فسخ نکاح زوجه قبل از نزدیکی مستحق دریافت مهریه است و آن زمانی می‌باشد که دلیل برهم خوردن علقه زوجیت عیوب مرد ناشی از عنن یا عدم توانایی در برقراری رابطه زناشویی باشد که در این حالت هم مهریه زن نصف خواهد بود.

در موارد فسخ نکاح اگر زن مهریه خود را دریافت کرده باشد، زوج می‌تواند مهریه را مسترد نماید، باید توجه داشت از آنجایی که یکی از موارد فسخ نکاح تدریس در ازدواج است، در فرض حالت نزدیکی زن و مرد مهریه به زن تعلق می‌گیرد و در فرضی غیر از آن زن مستحق دریافت مهریه نیست.

تدلیس در نکاح با تصور باکره نبودن زوجه

یکی از موارد فسخ نکاح که در دادگاه‌ها بسیار شایع است، بحث باکره نبودن زوجه قبل از عقد نکاح می‌باشد؛ اگر زوج ادعا نماید که همسر او قبل از عقد باکره نبوده و نسبت به این موضوع هیچ گونه آگاهی نداشته و با تصور اینکه زن دوشیزه بوده با اون پیوند زناشویی بسته اقدام به طرح شکایت نمایید و بتواند ادعای خود را اثبات کند، از موارد فریب در ازدواج محسوب شده، عقد قابل فسخ بوده و زوجه مستحق مجازات کیفری می باشد.

در این مورد بانوانی که قبل از عقد نکاح باکره بودن خود را از دست داده و اقدام به ترمیم بکارت کرده اند به راحتی توسط پزشکی قانونی قابل تشخیص و اثبات است، که در صورت اثبات همان شرایط فسخ نکاح دایر و به مجازات کیفری نیز محکوم می‌شوند.

همانگونه که در این مقاله ذکر شد تدلیس در نکاح به معنای فریب در ازدواج بوده و علاوه بر فسخ عقد مجازات کیفری سه تا یک سال حبس را برای فرد فریب دهنده در پی دارد؛ همانطور که در ادامه مقاله ذکر شد در صورت اثبات فریب در ازدواج زن در صورت نزدیکی با شوهر خود مستحق دریافته مهریه می‌باشد اما در صورتی که نتواند این امر را اثبات کند این حق از او ساقط می‌شود.

از آنجایی که اثبات فریب در ازدواج کار دشوار و پیچیده‌ای می‌باشد بهتر است در هنگام عقد نکاح شروط خود را صراحتاً و در نزد شهود ذکر نمایید و در صورتی که در مورد فریب در ازدواج قصد اقدام به طرح شکایت و پیگیری دارید با وکیل آنلاین مشورت نموده و سپس اقدام نمایید؛ متشکریم که تا انتهای مقاله با تیم حق جویان همراه بودید.