مهریه زن پس از فوت

در فرهنگ ما ایرانیان تعیین مهریه در زمان عقد نکاح امری الزامی است؛ مهریه تعهدی مالی از سوی زوج به زوجه در قبال ازدواج است که باید به زوجه پرداخت شود اما برخی تصور می‌کنند که با فوت زن مهریه او ساقط می‌شود. حال باید به این سوال پاسخ دهیم که با فوت زوجه مهریه او ساقط می‌شود یا به عنوان دینی بر زمه مرد قرار می‌گیرد؟

فوت همسر یکی از اتفاقات غم انگیز و تکان دهنده است که علاوه بر غم و اندوه فراوان، چالش‌های مالی و حقوقی فراوانی را نیز برای به جا ماندگان از آن فرد به ارمغان می‌آورد؛ یکی از مهم‌ترین چالش‌های حقوقی و مالی تعیین تکلیف مهریه پس از فوت زن است.

برخلاف تصور عموم مردم مهریه حق مسلمی است که حتی پس از فوت زن نیز از بین نمی‌رود و به وراث او تعلق می‌گیرد؛ وراث زن شامل همسر، فرزندان، والدین و سایر بستگان او طبق قانون ارث می‌باشد. در این مقاله به بررسی مهریه زن پس از فوت، نحوه محاسبه و پرداخت آن و همچنین سهم هر یک از وراث می‌پردازیم.

نکات مهم در خصوص مهریه پس از فوت زن

• مطابق با ماده ۹۴۰ قانون مدنی هر یک از زن و شوهر پس از مرگ از آن یکی ارث می‌برد؛ این ماده بدان معناست که از اموال شوهر بعد از فوت سهمی به همسرش می‌رسد که شامل مهریه نیز می‌شود.
• مهریه تنها مختص عقد دائم نیست و در عقد موقت و صیغه نیز زمانی که زن فوت کند، ورثه او می‌توانند از زوج مهریه را مطالبه نمایند.
• میزان مهریه در زمان فوت زوجه ملاک خواهد بود بنابراین اگر بعد از فوت زوجه ارزش مهریه افزایش یابد ورثه فقط می‌توانند همان مقداری که در زمان فوت تایید شده بود را دریافت کنند؛ از آنجایی که بحث محاسبه و دریافت سهم پیچیدگی زیادی دارد بهتر است در این خصوص با مشاور حقوقی خانواده مشورت نمایید.
• به قتل رسیدن زن موجب سقوط مهریه نیست به همین دلیل حتی اگر همسر توسط قاتل به قتل رسیده باشد؛ وراث می‌توانند تقاضای مهریه کنند و تنها استثنا در این مورد زمانی است که زن به دست شوهرش به قتل رسیده باشد که در این صورت سهم الارث همسر از مهریه به سایر وراث می‌رسد.
• شوهر از وراث زن محسوب شده و در صورت عدم وجود فرزند از مهریه نیز ارث می‌برد.
• پس از فوت زن فرزندان صغیر او تحت سرپرستی قیم قرار می‌گیرند به همین دلیل قیم موظف است برای احقاق حقوق فرزندان برای سهم الاث مهریه پس از فوت مادرشان اقدام نماید.

نحوه پرداخت مهریه پس از فوت زن

ورثه زن متوفی که شامل فرزندان، والدین و همچنین سایر بازماندگان او طبق طبقات ارث می‌باشند؛ بایستی با مراجعه به دادگاه و طرح دادخواست، مهریه را از شوهر یا اموال به جا مانده از شوهر مطالبه کنند.

محاسبه مهریه پس از فوت زن

ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی اگر مهریه وجه رایج همچون پول نقد باشد باید با توجه به شاخص قیمت سالانه در زمان پرداخت و همچنین نرخ تورم محاسبه شود؛ این ماده به این نکته اشاره دارد که وراث می‌توانند معادل ارزش روز مهریه را دریافت نمایند اما اگر مهریه وجهی غیر رایج همچون سکه، طلا، ملک و … باشد همان چیزی که از قبل تعیین شده است به وراث پرداخت خواهد شد.

مدارک لازم برای اخذ مهریه پس از فوت زن

پس از فوت زن وراث وی برای مطالبه مهریه باید مدارک زیر را به دادگاه ارائه نمایند:

• گواهی حصر وراثت: این گواهی نشان دهنده آن است که چه کسانی و با چه نسبتی می‌توانند از زن به عنوان وارث ارث ببرند.
• عقدنامه: عقدنامه سند ازدواجی‌ است که مبلغ مهریه زن در آن ثبت گردیده است.

سهم الاث وراث از مهریه زن پس از فوت

در مورد محاسبه سهم الاث پس از فوت زن دو حالت کلی وجود دارد زن دارای فرزند باشد یا فاقد فرزند؛ اگر زن دارای فرزند باشد یک چهارم مهریه به شوهر تعلق می‌گیرد و سه چهارم باقیمانده بین فرزندان تقسیم می‌شود طبق قانون ارث پسر دو برابر دختر ارث می‌برد؛ برای مثال اگر مهریه زوجه ۴۰۰ سکه باشد شوهر ۱۰۰ سکه و فرزندان ۳۰۰ سکه مالک می‌شوند.

اگر زن فوت شده فاقد فرزند باشد در این حالت تمام مهریه به شوهر می‌رسد و او هیچ گونه تعهدی برای پرداخت مهریه ندارد اما اگر زن دارای وراث دیگری همچون پدر و مادر باشد در این صورت داستان کاملاً متفاوت است و نصف مهریه به شوهر، یک سوم به مادر و دو سوم به پدر متوفی می‌رسد.

اعسار از پرداخت مهریه توسط زوج

اگر مرد توان پرداخت مهریه را به صورت یکجا نداشته باشد می‌تواند با دادخواست اعسار از دادگاه بخواهد پرداخت مهریه را تقسیط بندی کند و زوج به صورت قسطی مهریه را به وراث بپردازد؛ در این زمینه می‌توانید از مشاور حقوقی اطلاعات لازم را کسب نمایید.

سخن پایانی

در این مقاله مهریه زن پس از فوت را مورد واکاوی قرار دادیم؛ همانطور که در مقاله ذکر شد فوت همسر خللی در مطالبه مهریه توسط وراث ایجاد نمی‌کند بلکه با توجه به وضعیت زن همچون وجود فرزند یا سایر وارثین سهم الاث هر یک متفاوت خواهد بود.

اگر سوالات بیشتری در این زمینه ذهن شما را مشغول کرده یا به دنبال راه‌حلی برای سرعت بخشیدن به این نوع دادخواست هستید می‌توانید از وکیل خانواده و مشاور حقوقی خانواده مشورت‌های لازم را دریافت کنید؛ متشکرم که تا انتهای مقاله با تیم حقجویان همراه بودید.